Maison de Verre. Dom jak szklana gablota

Eksperymentalny budynek-ikona z ruchomym planem i szklaną elewacją powstał ponad sto lat temu. Jeśli można by sobie wyobrazić życie wewnątrz kubistycznego obrazu to paryski dom Maison de Verre – Szklany dom wydaje się do tego idealny.

Jest to jedyny zachowany budynek (z zaledwie czterech ukończonych) autorstwa francuskiego architekta i projektanta wnętrz Pierre’a Chareau. Zbudowany w latach 1927-1932 dla Jeana i Annie Dalsace, dom-eksperyment jest owocem twórczego mecenatu i przyjaźni między architektem a inwestorami.

Magazyn Design Alive

NR 49 JESIEŃ 2024

ZAMAWIAM

NR 49 JESIEŃ 2024

Magazyn Design Alive

ZAMAWIAM

NR 48 LATO 2024

Dalsace tworzyli otwartą, świetnie wykształconą parę. Jean – lekarz ginekolog, był aktywnym promotorem antykoncepcji i założył Francuskie Narodowe Stowarzyszenie Badań nad Aborcją. Annie – interesowała się sztuką i uczestniczyła w awangardowych kręgach kulturowych, podziwiała Braque’a, Ernsta i Picassa. To właśnie dzięki jej kontaktom powstał Maison de Verre. W 1905 roku Annie poznała żonę architekta Pierre’a Chareau, która przedstawiła ją paryskim artystom, muzykom i pisarzom, a obie pary stały się bliskimi przyjaciółmi.

Maison de Verre

Maison de Verre gra światłem i planem 

W 1927 ruszyły prace przy Rue Saint-Guillaume. Zaczęło się jednak od kłopotu. Najemczyni na najwyższym piętrze istniejącego budynku, odmówiła wyprowadzki. Niezrażony Chareau podparł mieszkanie stalowymi dźwigarami i zburzył resztę budynku pod nim. Na jego miejscu zbudował otwartą przestrzeń, którą owinął od strony dziedzińca półprzezroczystymi szklanymi cegłami, od których dom wziął swoją nazwę. Chciał, aby dom był „pudełkiem światła”.

W latach dwudziestych XX wieku, zasady architektury modernistycznej były surowe. Architekci mieli tendencję do przestrzegania ścisłych teorii procesu i funkcji, nie bawili się swobodnie formą. Dzisiaj jesteśmy przyzwyczajeni do domów ze szklanymi fasadami, ale wtedy były one nowością. Chociaż Maison de Verre został zaprojektowany w tradycji modernistycznej, jest przede wszystkim eksperymentem, i jednym z pierwszych domów, którego plan może być ruchomy. Pomysłowy system podziałów, pozwala na dowolne dzielenie przestrzeni, w zależności od potrzeb.

Budynek był ultranowoczesny nie tylko ze względu na konstrukcję i zjawiskową elewację – w środku szokowały bezpardonowo wyeksponowane materiały przemysłowe: gumowe podłogi, metalowe drzwi, odsłonięte rury i oprawy oświetleniowe.

Dźwigarowa konstrukcja nośna budynku sprawiła, że ​​duże przestrzenie można było pozostawić otwarte, betonowe podłogi wydawały się unosić, a różne przestrzenie można było otwierać lub oddzielać ruchomymi ekranami, wszystkie skąpane w półprzezroczystym świetle ze szklanych cegieł.

Maison de Verre oraz Domem Pani Schroder Gerrita Thomasa Rietvelda w Utrechcie, ukończony w 1924 roku to pierwsze realizacje architektoniczne z planem, zakładającym łatwą transformację. Modernistyczna funkcjonalność zyskała w nich radykalną formę. Maison de Verre szybko stał się inspiracją dla Le Corbusiera, np. W jego Cite de Refuge w Paryżu, Paula Nelsona, Jeana Prouve, czy Renzo Piano.

Maison de Verre

Radykalnie, ale miło 

Maison de Verre wydaje się żywy i pełen ruchu, nawiązując do awangardowego ekspresjonizmu, kubizmu, futuryzmu. To takżwe dom pełen uroku i charyzmy w każdym szczególe, od budki telefonicznej z lampką uruchamianą pod stopą, po aluminiowe wieszaki w kształcie wąsów, czy czerwony przycisk przy wejściu, który oświetla dom na czas przejścia od drzwi wejściowych do sypialni.

Architekt Pierre Chareau zadbał jednak nie tylko o wyrazisty charakter, ale zapewnił także mieszkańcom domową intymność i wygodę. Odważnie sięgnął po zimne materiały przemysłowe, ale zrównoważył je naturalnymi: gumowe podłogi Pirelli i metalowe schody uzupełnił drewnem, łupkiem i polerowanym lakierem. Powierzchnie są dzięki temu gładkie w dotyku, a twarde krawędzie miękko zaokrąglone.

Chareau zaprojektował również wszystkie meble i oświetlenie w domu (z wyjątkiem mahoniowego stołu i zestawu krzeseł z początku XIX wieku). Wnętrze doskonale współgra więc z architekturą, mimo całego radykalizmu projektowego tworzy komfortową przestrzeń dla mieszkańców i ich gości.

Maison de Verre

Maison de Verre – ikona do mieszkania i zwiedzania

Dom był bowiem otwartym miejscem spotkań, salonem, do którego państwo Dalsace zapraszali bohemę artystyczną. Odbywały się tu kolacje, przyjęcia, koncerty muzyczne. Podczas drugiej wojny światowej, zarówno Dalsace, jak i Chareau uciekli do Ameryki. Meble z Maison de Verre zostały ukryte w stodole na wsi u krewnych.

Podobno Niemcy próbowali zarekwirować dom, ale zrezygnowali, gdy zorientowali się, że nie potrafią go ani ogrzać, ani oświetlić. Po wojnie rodzina Dalsace wróciła do Paryża i dom pozostał w rodzinie do 2006 roku, kiedy został sprzedany Robertowi Rubinowi, amerykańskiemu kolekcjonerowi i inwestorowi, który skrupulatnie go odrestaurował i mieszka w nim z żoną i dziećmi.

Maison de Verre jest jedną z niewielu ikon architektury, w której na co dzień mieszkają ludzie i można je jednocześnie zwiedzać.

Właściciel udostępnia go zwiedzającym w jeden dzień w tygodniu. Aby do niego wejść, należy złożyć wniosek z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, przedstawiając dowód powiązania z zawodem architekta. Ponadto Nowojorskie Muzeum Żydowskie stworzyło trójwymiarową wizualizację Maison de Verre, dzięki temu można wejść do niego także w rzeczywistości wirtualnej.

 

Zapisz się do newslettera!

Powiązane artykuły:

Architektura barwy

Architektura barwy

Warszawa | 19 września 2024

Jacek Kołodziejski prezentuje wystawę rzeźb inspirowanych Le Corbusierem

Sztuka wypoczynku

Sztuka wypoczynku

Paryż | 31 sierpnia 2024

Hotelowy luksus w kameralnym wydaniu. Highstay rewolucjonizuje rynek!

W lustrzanym odbiciu

W lustrzanym odbiciu

Paryż | 28 sierpnia 2024

Odwiedzamy paryskie mieszkanie polskiego architekta Michała Karola