Architektura to znacznie więcej niż forma, funkcja czy materiały. To język, którym opowiadamy o swoich wartościach, marzeniach i relacji ze światem. Najciekawsze archikony przypominają, że przestrzeń nie jest nigdy neutralna – zawsze coś mówi, coś proponuje, coś zmienia.
W naszym subiektywnym przeglądzie zebraliśmy realizacje, które nie tylko zapisały się w historii, ale wciąż żyją – inspirują, prowokują, przyciągają uwagę. Od modernistycznych manifestów Le Corbusiera, przez odważne eksperymenty z drugiej połowy XX wieku, po budynki, które stały się tłem (albo bohaterami) miejskiej codzienności.
Każdy z nich opowiada własną historię – o ideach, które za nim stoją, o czasach, w których powstał, i o tym, jak wpływa na tych, którzy w nim żyją, pracują albo tylko na chwilę zatrzymują wzrok. Jedne imponują rozmachem, inne urzekają subtelnym detalem. Wszystkie zasługują na uwagę.
Zajrzyjcie z nami do świata architektonicznych ikon!
Najciekawsze archikony. Lista budynków, które trzeba zobaczyć (albo wygooglować)
Wertykalne miasto
„Ta jednostka to pionowe miasto – ogród” – tak o swoim projekcie Unité d’Habitation w Marsylii mówił Le Corbusier. Budowa tego budynku mieszkalnego rozpoczęła się w 1947 roku i trwała pięć lat. Ma on 137 m długości, 24 m szerokości i 56 m wysokości. Wielkość mieszkań opiera się na kryterium modulora – systemu proporcji, który „papież modernizmu” przedstawił w opublikowanej w 1951 roku pracy „Le Modulor”.
Betonowa wycinanka
Konkatedra Gran Madre di Dio została zbudowana w latach 1967–1970. Konstrukcja nawiązuje do morskiej tradycji włoskiego Taranto. Przedstawia „żagiel”, który odbija się w wodzie trzech znajdujących się przed wejściem basenów, symbolizujących morze.
Strukturalna konsekwencja
Pawilon Portugalski (Pavilhão de Portugal) zbudowany został na Wystawę Światową w Lizbonie w 1998 roku. Budynek zaprojektowano jako punkt centralny festiwalu oraz pawilon narodowy kraju – gospodarza. Temat wystawy, „Oceany: dziedzictwo dla przyszłości”, wymagał od architekta wrażliwej interakcji między obiektem a portem.
Spójność i delikatność
Muzeum Louisiana uważane jest za jedno z najważniejszych dzieł duńskiej architektury. W dobrze wyważonym stylu dyskretnego modernizmu z końca lat 50., prezentuje się jako kompleks budynków, który z wdziękiem i intymnie wpasowuje się w krajobraz.
Wiedeńskie piramidy
Zbudowane na ogromnej powierzchni 240 000 m kw., niemal samowystarczalne mikromiasto Wohnpark Alt-Erlaa jest domem dla około 11 tys. mieszkańców. Znajduje się w obrzeżnej dzielnicy Wiednia – Liesing.
Alchemia życia codziennego
Czy architektura może kształtować wnętrze człowieka? Pozytywnej odpowiedzi na to pytanie udzielił Rudolf Steiner – austriacki filozof żyjący na przełomie XIX i XX wieku.
Villa Savoye. Manifest modernizmu
Villa Savoye Le Corbusiera to kwintesencja modernistycznej architektury. Dom jako „maszyna do życia” w najczystszej postaci. Położona na paryskich przedmieściach Poissy, Villa Savoye jest kluczowym dziełem szwajcarskiej gwiazdy modernistycznej architektury – Le Corbusiera, które stworzył wspólnie z kuzynem – Pierrem Jeanneretem w latach 1928-1931.
Ikoniczny stadion San Siro ocaleje
Jego los był już przesądzony. Pot piłkarzy wsiąkający w murawę i łzy pokoleń kibiców uwięzione w trybunach. To wszystko miało nie mieć znaczenia. Jeden za najbardziej ikonicznych piłkarskich stadionów Europy stać się miał tylko kupą gruzu. Będzie jednak inaczej. Design zwyciężył.
Kopiec termitów
Projekt Ricarda Bofilla i kolektywu RBTA miał rozwiązywać większość problemów współczesnego życia w mieście i tworzyć przestrzeń sprzyjającą powstaniu lokalnej sieci społecznej. Jego nazwa, Walden 7, nawiązuje do tytułu książki science fiction autorstwa Burrhusa Frederica Skinnera – „Walden Two”, przedstawiającej wizję idealnego społeczeństwa powstałego dzięki zastosowaniu osiągnięć psychologii behawioralnej.
Brutalistyczne sacrum
Znajdujący się w wiedeńskiej dzielnicy Mauer kościół Wotruby (Wotrubakirche) został zbudowany w latach 1974–1976 według planów austriackiego artysty i rzeźbiarza Fritza Wotruby. Składa się ze 152 surowych betonowych bloków, ułożonych w pozornie luźny stos, ze szczelinami wypełnionymi szkłem i wpuszczającymi światło do wnętrza.
Przestrzeń doświadczeń
Zlokalizowane w portugalskim Porto Muzeum Serralves jest nie tylko przestrzenią kultury, ale i arcydziełem architektury. Za projekt tego wyjątkowego obiektu odpowiada portugalski architekt Álvaro Siza Vieira, którego wizja jest połączeniem funkcjonalności z estetyką, tworzących niepowtarzalne doświadczenie dla miłośników sztuki i architektury.
