Władysław Wincze. Jeden z najważniejszych polskich projektantów wnętrz XX wieku

Władysław Wincze to jeden z najważniejszych polskich projektantów wnętrz XX wieku, członek warszawskiej Spółdzielni Artystów „Ład”. Swoim życiorysem mógłby obdzielić swobodnie kilka innych osób.

Życie Władysława Winczego to przede wszystkim dwa, ważne miejsca: Warszawa i Wrocław. Jak sam o sobie pisał był „zawieszony między miastami” – pomiędzy utraconą, odmienioną po 1945 r. stolicą a obcą przestrzenią nowego miejsca życia i pracy. Taka też była jego twórczość, w której pojawiają się na przemian zarówno starannie wykonane, wyszukane meble pokryte fornirowymi okładzinami, przywołujące tradycję przedwojennych warszawskich projektów, lecz także fantazyjnie ukształtowane metalowe rurki oraz gięte sklejki, symbolizujące niejako potencjał nowych czasów i nowych możliwości twórczych.

Życiorysem Władysław Wincze mógłby obdzielić swobodnie kilka innych osób. Jego wybory artystyczne także wzbudzą sporą ciekawość, bo rozpoczęte na Politechnice Warszawskiej studia architektoniczne zamienił na malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych, by ostatecznie dołączyć do członków prestiżowej Spółdzielni Artystów Plastyków „Ład” i projektować przedmioty użytkowe aż do wybuchu wojny.

W 1939 r. Władysław Wincze angażuje się w kampanię wrześniową na Podlasiu i w Małopolsce, a potem w V Obwodzie (na Mokotowie) Warszawskiego Okręgu AK. Nie zaprzestanie jednak pracy artystycznej. Wspólnie z Olgierdem Szlekysem i stolarzem Władysławem Jaworskim prowadzi przez dwa lata (1942-44) stolarnię w Warszawie. I to ważny moment, bo wspomniane krzesełko „Sarenka”, dziś absolutny bestseller polskiego designu, powstaje właśnie wtedy, w okupowanej stolicy.

2. Wincze, stolik, 1949, fot. Stanislaw Sielicki

Po klęsce Powstania Warszawskiego (w którym stracił kilkuletnią córeczkę) artysta trafia, jako jeniec, najpierw do Stalagu IV B Mühlberg, potem Stalagu XI-B Fallingbostel i kolejno – obozu Bergen-Belsen, Gross Born i Stalagu X-B Sandbostel. Po wojnie od razu obejmie stery Spółdzielni Artystów Plastyków „Ład”, ale będzie pracował i w Kłodzku (jako kierownik modelarni stolarskiej) i w Biurze Projektów dla Nowej Huty. I wreszcie jako akademik na wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (najpierw zorganizował i został kierownikiem Zakładu Metalu i Drewna, a następnie przez ponad dwie dekady był dziekanem Wydziału Architektury Wnętrz i kierownikiem Pracowni Architektury Wnętrz).

W 1948 r. Wincze zamieszkał we Wrocławiu, gdzie podjął się organizacji Zakładu Metalu i Drewna w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych i został jego kierownikiem, a następnie dziekanem Wydziału Architektury Wnętrz. Jego wrocławskie aranżacje wnętrz, w znacznej mierze dziś już nie zachowane, były próbą oswojenia obcego miasta i tworzeniem nowego oblicza kraju.

Wrocławskie mieszkanie Władysława Winczego przy Jarzębinowej, nawet w siermiężnej rzeczywistości lat 60. będą zdobiły meble wyjątkowej urody – stół ze szklanym blatem (projekt z końca lat 40.), czy fotel-leniwiec (z lat 50.).

1. Wincze, fotel Leniwiec, 1952, fot. Stanislaw Sielicki

Ale dzieła projektanta ma w swoim gabinecie także Ludwik Hirszeld, a dla sali rektoratu PWSSP Wincze projektuje wygodne fotele klubowe.

Wiele jego pomysłów zachwyca piękną formą. Stolik z rozsuwanym szklanym blatem z końca lat 60. to arcydzieło modernizmu, a krzesła z giętej sklejki nie powstydziłby się żaden ze współczesnych światowej klasy designerów.

Z kolei zydelek dziecięcy „Biedronka” to marzenie wielu kolekcjonerów, zwłaszcza że meble projektu Władysława Wincze osiągają wysokie ceny na aukcjach i mają wielu entuzjastów.

3. Wincze, krzeslo z gietej sklejki, ok. 1960, fot. Stanislaw Sielicki

Władysław Wincze (1905–1992)

Projektant mebli i wnętrz, pedagog. Studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej i w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie (dyplom w 1935 roku u Tadeusza Pruszkowskiego). Od 1936 aktywny członek Spółdzielni Artystów „Ład” . W czasie II wojny światowej wraz z Olgierdem Szlekysem i Władysławem Jaworskim założył spółkę projektującą i wytwarzającą meble. Po wojnie reaktywował Spółdzielnię „Ład”, organizując stolarnie i warsztaty w Warszawie, Kłodzku i Polanicy. W 1948 roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych stworzył Wydział Architektury Wnętrz i do roku 1972 pełnił funkcję dziekana. Zaprojektował szereg mebli, zarówno unikatowych do wnętrz reprezentacyjnych czy obiektów publicznych, jak i wytwarzanych przemysłowo. Opracował wiele wnętrz zarówno reprezentacyjnych, jak i komercyjnych.

Zapisz się do newslettera!

Powiązane artykuły: