Pawilon Portugalski (Pavilhão de Portugal) zbudowany został na Wystawę Światową w Lizbonie w 1998 roku. Budynek zaprojektowano jako punkt centralny festiwalu oraz pawilon narodowy kraju – gospodarza. Temat wystawy, „Oceany: dziedzictwo dla przyszłości”, wymagał od architekta wrażliwej interakcji między obiektem a portem.
„Wierzę, że architektura powinna reagować na swój kontekst, ale i go kształtować, tworzyć nową rzeczywistość” – mówił Álvaro Siza i filozofię tę wprowadził do projektu pawilonu.
Siza, który w tamtym czasie był najbardziej znanym portugalskim architektem, został wybrany do zaprojektowania budynku mającego pełnić funkcję wielkiego wejścia na tereny targowe. Korzystając z pomocy rodaka Eduarda Souto de Moury i wiedzy inżynierskiej Cecila Balmonda, Siza stworzył przestrzeń, która okazała się uderzająca wizualnie.
Centralnym punktem jest duży, otwarty plac publiczny, zacieniony przez zawieszony nad głową dach – baldachim. Architekt chciał obramować widok na rzekę zamkniętą i wolną od kolumn przestrzenią. Dwa monumentalne filary wspierają dach, a za jednym z nich znajduje się budynek będący główną przestrzenią wystawienniczą pawilonu.
Baldachim jest ogromnym osiągnięciem technologii, inżynierii i nowoczesnego designu. Wykorzystano do niego technologię stosowaną przy projektowaniu wiszących mostów, która nadała mu elegancką, czystą formę. Rozciąga się na powierzchni o wymiarach 70 × 50 m i grubości zaledwie 20 cm. Wygląda na niemożliwie lekki i nieważki, jednak od spodu ujawnia się solidność materiału – betonu.
Ważną rolę strukturalną odgrywają portyki, ale są też przy tym wyrazistymi elementami architektonicznymi. Każdy z nich ma dziewięć masywnych kolumn, ułożonych w piękny, rytmiczny, lecz prowokacyjnie asymetryczny sposób. Głębokie wycięcia między kolumnami tworzą dramatyczne kontrasty cienia i światła, podkreślając czyste linie kolumnowych profili.
W całym projekcie, a zwłaszcza wokół placu, architektura daje wrażenie strukturalnej konsekwencji, najbardziej zaś uderzającą cechą pawilonu jest jego gra pomiędzy delikatnością a monumentalnością. Przemyślane decyzje dotyczące skali i proporcji spowodowały, że obiekt jest zarówno imponujący, jak i przyjazny. Racjonalny, uporządkowany i surowy język architektury Sizy przyciąga wzrok ku prostym formom będącym częścią widoku na ocean i pozwala tym potężnym geometriom mówić same za siebie.
„DA Icons”, a w nim arcydzieła wnętrz i architektury!
Tekst ukazał się w jubileuszowym wydaniu specjalnym „DA Icons”, w którym przedstawiamy arcydzieła architektury europejskiej XX wieku. Nie jest to typowy przewodnik, a raczej wybór kulturowych inspiracji – idealnych na wakacje czy weekendowy wypad. Więcej o tym wydaniu przeczytacie tutaj, a zamówić możecie go w naszym sklepie: tutaj.
