Jeszcze do 20 czerwca w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN można oglądać wystawę dzieł Franka Stelli, zaliczanego do czołówki artystów XX wieku. Oprócz niezwykłych prac nowojorskiego twórcy poznamy również fascynującą historię ich powstania. Znajdziemy odpowiedź na pytanie, w jaki sposób nieistniejące już, zniszczone przez nazistów obiekty żydowskiej architektury sakralnej zainspirowały amerykańskiego klasyka współczesnego malarstwa. Scenografię wystawy zaprojektował warszawski architekt Jan Strumiłło.
Łącznikiem między różnymi epokami i odmiennymi kulturami stała się książka polskich architektów Kazimierza i Marii Piechotków poświęcona drewnianym synagogom, która wpadła w ręce Franka Stelli. Zafascynowany pięknem żydowskich bożnic Stella rozpoczął na początku lat 70. XX wieku pracę nad cyklem „Polskich miasteczek” („Polish Village” series). Każde ze swych dzieł autor zatytułował nazwą miasteczka, w którym znajdowała się drewniana synagoga.
Kuratorzy wystawy w bezpośredniej współpracy z Frankiem Stellą postanowili zaprezentować nie tylko wybrane reliefy ze wspomnianego cyklu, ale także oddać przebieg procesu twórczego Stelli. Na wystawie zobaczymy źródła inspiracji Stelli, a więc przedwojenne zdjęcia i rysunki pomiarowe synagog, powstałe w ramach inwentaryzacji przeprowadzanej przez Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, z którym Piechotkowie ściśle współpracowali.
Autorem wielu fotografii jest Szymon Zajczyk – żydowski inwentaryzator i historyk sztuki, który zginął w getcie warszawskim. Śledzić będziemy kolejne etapy pracy Franka Stelli nad „Polskimi miasteczkami”: rysunki przygotowawcze i wymiarowe, drewniane monochromatyczne modele reliefów, malowane makiety z tektury, wreszcie wieńczące proces – malowane reliefy wielkoformatowe.
Wystawa „Frank Stella i synagogi dawnej Polski” to unikatowa okazja spotkania z osobowością uznawaną powszechnie za jednego z najważniejszych amerykańskich artystów XX wieku. Jego prace znajdują się w największych muzeach sztuki współczesnej na całym świecie, a wystawiane na aukcjach – osiągają zawrotne ceny kilkunastu milionów dolarów. Frank Stella stał się legendą za życia – wciąż tworzy, a jego obrazy zachwycają kolejne pokolenia miłośników sztuki. A wszytsko to w znakomitej aranżacji przygotowanej przez Jana Strumiłło.
– Myślą przewodnią projektu było od początku zapewnienie neutralnego tła dla dużych prac Franka Stelli i wykorzystanie naturalnych atutów przestrzeni wystaw czasowych w budynku POLIN. Podział ekspozycji i sekwencja zwiedzania są zgodne z założeniami, czytelne i wynikają wprost z idei kuratorskiej, grupującej sześć kompozycji malarskich z materiałami uzupełniającymi stanowiącymi komentarz do dużych prac. Pięć stref odpowiadających wielkoformatowym reliefom uzupełnia przestrzeń wspólna poświęcona pp Piechotkom i ich dziełu. Koncepcja powstawała na przestrzeni kilku miesięcy w oparciu o materiały i wytyczne otrzymane od Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w dialogu z kuratorami: dr Arturem Tanikowskim i Ewą Witkowską – opowiada nam Jan Strumiłło.
Więcej na: www.polin.pl, www.janstrumillo.pl
