Sześć kategorii. 18 obiektów. Tak klarowała się wstępna architektoniczna reprezentacja Polski. Ostatecznie w boju do przyznawanej co dwa lata nagrody Miesa van der Rohe staną trzy obiekty.
Nagroda Unii Europejskiej dla Architektury Współczesnej – Mies van der Rohe to dzieło trzech instytucji: Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Fundacji Miesa van der Rohe. Choć ufundowana została w 1987 roku, po raz pierwszy wręczono ją w rok później – powędrowała wtedy do Alvara Sizy za Banco Borges e Irmão. Trzynastą z kolei, czyli jak do tej pory ostatnią, przyznano w 2013 roku centrum koncertowo-konferencyjnemu Harpa w Rejkjawiku autorstwa studia Henning Larsen Architects oraz artysty Olafura Eliassona. W tym roku finałową piątkę poznamy pod koniec lutego, zwycięzcę w maju.
W tym roku do nagrody zostało nominowanych 420 projektów, w tym w pierwszym etapie aż 18 z Polski (o nagrodę mogą się ubiegać projekty, które nie mają więcej niż dwa lata). Jednak wyselekcjonowana w kolejnej rundzie trójca przedstawia się następująco:
Państwowa Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza, Szczecin, Estudio Barozzi Veiga, www.filharmonia.szczecin.pl, www.barozziveiga.com
Choć Filharmonia istnieje od 1948 roku, dopiero zeszły przyniósł jej nowe, godne miejsce. Elementy oszczędnej bryły zakończone są strzeliście, co nawiązuje do okolicznych szczecińskich kamienic. Po zmroku oświetlony budynek przypomina lodowy zamek. Kapituła nagrody Design Alive Awards dostrzegła potencjał obiektu, nominując w kategorii Strateg trio zarządzające Filharmonią.
Muzeum Śląskie, Katowice, Riegler Riewe Architekten, www.muzeumslaskie.pl, www.rieglerriewe.co.at
Przestrzenie nieczynnej kopalni „Katowice” posłużyły za nową siedzibę śląskiej placówki. Główna część muzeum mieści się pod ziemią, a szklane połacie znajdujące się na powierzchni doświetlają wnętrze. Instytucja współorganizuje wiele imprez, w tym Tauron Music Festival, którego twórcy byli nominowani w kategorii Animator w zeszłorocznej edycji Design Alive Awards.
Muzeum Historii Żydów Polskich, Warszawa, Rainer Mahlamäki oraz Kuryłowicz & Associates, www.polin.pl, www.arklm.fi
POLIN, czyli Muzeum Historii Żydów Polskich zaprojektowało fińskie studio architektoniczne Reiner Mahlamaki w kooperacji z warszawską pracownią Kuryłowicz & Associates. Brak tam przypadkowych rozwiązań, wszystko zostało szczegółowo przemyślane. Na uwagę zasługuje symboliczna szczelina w budynku nawiązująca do rozstąpienia Morza Czerwonego.
Tak z kolei wygląda pozostała piętnastka obiektów nominowanych w pierwszej fazie:
Przebudowa terenu wokół kościoła św. Jacka, Bytom, Medusa Group, www.medusagroup.pl
Przebudowa terenu wokół neoromańskiej bryły kościoła w Bytomiu pozwoliła zaistnieć nowym realizacjom. Zaprojektowana przez Medusę Group na czele z Przemem Łukasikiem, jurorem Design Alive 2014 sala prób i budynek warsztatów muzyczno-teatralnych została ukryta nieznacznie pod ziemią, a jej ukośny dach pokryto trawą. Przy okazji determinując wygląda okolicznego ogrodu różańcowego.
Living-Garden House, Izbica, Robert Konieczny, KWK Promes, www.kwkpromes.pl
Pracownia Koniecznego w tym roku została nominowana dwukrotnie. Budynek powstał na planie litery „L” i posiada zaokrąglone narożniki. Oszklone dolne przestrzenie przysłaniają panele z modrzewia syberyjskiego, ukrywając wejście do garażu. Miejsce wypoczynku, czyli taras ogrodzono taflą szkła, przez co płynie wnika w strefę prywatną.
Living-Garden House, Katowice, Robert Konieczny, KWK Promes, www.kwkpromes.pl
Kreator 2012, a rok później członek Kapituły Design Alive Awards. Robert Konieczny stworzył dom, który daje wrażenie lewitowania nad ziemią. Dolna część budynku jest w całości przeszklona – warstwa ta odbija otoczenie jak lustro. Jednocześnie parter oświetlany jest z każdej strony przez promienie słoneczne.
Cricoteka, Kraków, nsMoonStudio, www.cricoteka.pl, www.moonstudio.com.pl, www.wizja.krakow.pl
Nowa siedziba Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – miejsce na żywe wydarzenia artystyczne. Lustrzany budynek to twórcza adaptacja dawnej Elektrowni Podgórskiej nad brzegiem Wisły. Zrewitalizowane obiekty poprzemysłowe wpisują się w ideę emballage, gdzie nowy budynek nadbudowano nad poprzednim.
Służewski Dom Kultury, Warszawa, WWAA i 137 Kilo Architekci, www.sdk.waw.pl, www.wwaa.pl, www.307kilo.pl
Hołd dla sposobu zagospodarowania na terenie Służewia, który obowiązywał do lat 70. ubiegłego wieku. Nominowani w 2013 roku do Design Alive Awards w kategorii Kreator architekci ze studia WWAA zaprojektowali kameralny budynek zatopiony w zieleni będący zarazem ekologicznym gospodarstwem edukacyjnym. Pozwala to na bezpośredni kontakt odwiedzających z przyrodą.
Brama Poznania ICHOT, Poznań, Ad Artis Architects, www.bramapoznania.pl, www.adartis.pl
Przeszklona kładka łączy Ostrów Tumski z resztą Poznania. To właśnie ta część stolicy Wielkopolski jest główną bohaterką ekspozycji. Placówka bowiem przedstawia historię wyspy, a przy tym jest pierwszym w Polsce interaktywnym centrum interpretacji dziedzictwa. Muzeum wtłoczono w formę betonowej ascetycznej kostki.
Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, Lusławice, DDJM, penderecki-center.pl, www.ddjm.pl
Niegdyś siedziba akademii prowadzonej przez Braci Polskich. Gdy budynek popadł w ruinę podczas drugiej wojny światowej, Krzysztof Penderecki zaanektował go na swoją pracownię i dom zarazem. Obecnie to nowoczesny kompleks z salą koncertową na 650 osób, biblioteką, czytelnią, pokojami ćwiczeń czy nawet z bazą noclegową.
Małopolski Ogród Sztuki, Kraków, Ingarden & Ewy Architekci, www.mos.art.pl, www.iea.com.pl
W XIX wieku miejsce to pełniło funkcję ujeżdżalni koni, następnie hali widowiskowej, kina, by ostatecznie stać się częścią Teatru im. Juliusza Słowackiego. Sale wystawowe zmieniono jednak w miejsce animacji kultury, do której prowadzi przeszklona strefa przed wejściem. Tam można odpocząć, usiąść pośród zieleni w samym centrum zabudowanego Krakowa.
Gmach Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, Katowice, Konior Studio, www.nospr.org.pl, www.koniorstudio.pl
Za nową wizję dawnego placu kopalni „Katowice” odpowiada Tomasz Konior, nominowany w 2014 roku za tę realizację do Design Alive Awards w kategorii Kreator. Pierwsza warstwa bryły to cegła klinkierowa nawiązująca do śląskiej architektury Nikiszowca, kolejne odkrywamy, wchodząc. Serce obiektu to sala koncertowa zdolna pomieścić nawet 1 800 słuchaczy.
Teatr Szekspirowski, Gdańsk, Renato Rizzi, www.teatrszekspirowski.pl
Pierwszy od 40 lat wybudowany od nowa budynek teatralny w Polsce. Nawiązania do średniowiecznej architektury miasta to zasługa Włocha, Renato Rizziego. Nowoczesna realizacja pozwala na ułożenie drewnianej konstrukcji sceny w różnych konfiguracjach.
Aerotunel Flyspot, Mory, Lewicki Łatak Architekci, www.flyspot.com, www.lewicki-latak.com.pl
Żelbetonowa konstrukcja o zmiennej grubości ścian przypomina prostopadłościan. Ta majestatycznie wyglądające budowla skrywa w środku pionowy tunel będący symulatorem swobodnego spadania. Jej powstanie zainspirowały obserwacje unoszonych przez wiatr różnorakich obiektów.
Plac Targowy, Mszana Dolna, eM4.Pracownia Architektury.Brataniec, www.em4.pl
Mieszkańcy zyskali miejsce do robienia zakupów. Targowisko przypomina plac miejski – posiada m.in. ławki, na których można usiąść. Natomiast spajający wszystkie stanowiska dach chroni zarówno sprzedawców, jak i klientów przed zmianami atmosferycznymi.
Lubelski Park Naukowo-Technologiczny, Lublin, Bolesław Stelmach, www.lpnt.pl, www.spba.com.pl
Naukowo-badawcze centrum, które zrzesza przedsiębiorców ze światem naukowym. Minimalistyczny kompleks wykonano w konstrukcji żelbetonowej. Składa się z pięciu segmentów – w każdym mieści się inny typ działalności – od powierzchni wystawienniczej, przez aulę konferencyjną po siedzibę zarządu.
Edge House, Kraków, Mobius, www.mobius.pl
Wyzwaniem dla architektów była górzysta działka. Tradycyjna bryła została poszerzona poprzez wijące się ramiona, co dało nowe przestrzenie użytkowe. Dom dzieli się na dwie sfery: pierwsza, znajdująca się w wyższej części obiektu przeznaczona została na strefę dzienną, z której rozpościera się piękny widok na panoramę; z kolei miejsce odpoczynku ulokowano w niższej strefie.
Teren rekreacyjny nad jeziorem Paprocańskim, Tychy, RS+ Robert Skitek, www.rsplus.pl
Wschodnie nabrzeże Paprocan niemalże w całości pokryto drewnem. Wijąca się promenada to przeplatające się pod różnym kątem deski, na których można nawet usiąść – ustawiono je w wygodne siedziska. Projekt dodał także siłownię plenerową i miejsce dla spacerowiczów oraz rowerzystów.
Więcej na: www.miesarch.com
